Voies Vertes – De leukste fietsroutes voor het hele gezin
30 september, 2019
Op de fiets kun je een land vaak net wat beter ontdekken dan met de auto. Zelf fiets ik graag en veel. Ik neem de tent mee op de fiets voor een korte kampeervakantie. Of de fiets gaat mee in de auto naar een mooi gebied om vanaf de camping leuke dagtochten te maken. Als ik een relatief rustig dagje wil toeren met vrouw en hond maak ik graag gebruik van de Voies Vertes (groene routes) die je in heel West-Europa kunt vinden. Wat een Voie Verte is en waarom je daar zo heerlijk over kunt fietsen, dat leg ik je graag uit.
Tijdens het plannen van een fietsvakantie kom je veel informatie tegen over prachtige fietsroutes. Maar vaak is het een beetje de vraag hoe mooi een route echt is. En hoe zwaar is het? Moet je veel klimmen of niet? En – nog belangrijker – is de weg een beetje oké om over te fietsen? Fiets je over een fijne vlakke asfaltweg? Rijdt er ook (veel) ander verkeer? Is het veilig? Kies je voor een Voie Verte, dan weet je zeker dat de route voor zo’n beetje elk niveau fietser goed te doen is.
Wat is een Voie Verte?
Rond de eeuwwisseling spraken diverse Europese landen af om samen meer wegen aan te leggen exclusief voor ongemotoriseerd verkeer zoals fietsers, voetgangers en paardrijders. De eerste van dit soort speciale wegen vond je toen al in Wallonië en in op lokale trajectjes in Frankrijk. Daar werden sommige ongebruikte oude treinsporen omgebouwd en omgedoopt tot gecombineerd fietspad en voetpad. Het voordeel van het gebruiken van die oude sporen was dat de basis – de route – er al lag, inclusief bruggen en tunnels. De route hoefde alleen nog maar begaanbaar gemaakt te worden. Dat was een relatief goedkope ingreep.
De Engelse Voies Vertes, de Greenways, sturen je langs en door prachtige, typische Britse, landschappen.
Deze bijzondere wegen werden al snel populair bij toeristen. Ze waren veilig, mooi en komen vaak langs prachtige gebieden. En tevreden toeristen leveren natuurlijk geld op. Daarom zagen andere regio’s en landen er ook wel brood in. Zo zijn de Voies Vertes, of letterlijk vertaald ‘groene routes’, steeds bekender geworden en worden er elk jaar weer steeds meer aangelegd.
Een mooie en rustige onderdoorgang bij een kanaalpad.
Deze Voies Vertes vind je in heel West-Europa, maar ze heten overal net wat anders. De officiële Europese naam is Greenways. Die naam zie je vrijwel alleen in de Engelssprekende landen terug. De Franse benaming, Voies Vertes, kennen veel mensen al wel. In Spanje noemen ze het Vías Verdes, in Duitsland Bahntrassenwege, en in Wallonië RAVeL.
Sommige Voies Vertes zijn té mooi om links te laten liggen.
Nog steeds gaan de meeste Voies Vertes langs – of over – oude spoorlijnen en langs oude kanalen of rivieren. Het grote voordeel daarvan is dat die oude wegen meestal al relatief vlak zijn. Ook zijn de sporen en kanaalpaden vaak al gescheiden van de hoofdwegen. Er hoeft dus geen compleet nieuwe weg gemaakt te worden. En auto’s, motoren of brommers zie je er ook niet terug. Ideaal om veilig te fietsen of wandelen voor het hele gezin. De Voies Vertes worden het meest gebruikt door fietsers, maar wandelaars en ander ongemotoriseerd verkeer, zoals paardrijders, kunnen er ook op terecht.
Vlak en veilig fietsen
Zelfs met je oer-Nederlandse stadsfiets – zonder versnellingen – kun je met gemak over de meeste Voies Vertes fietsen. Of huur een fiets op de camping voor een leuk en sportief dagje weg. En natuurlijk zijn de Voies Vertes ook geschikt voor kinderen. Misschien is er een heuveltje waar ze een duwtje in de rug nodig hebben, maar dat is echt een uitzondering op de regel. Omdat een Voie Verte vaak in toeristisch gebied ligt, is een camping ook nooit ver weg.
In Frankrijk kun je de Voies Vertes herkennen aan dit bord.
De Voies Vertes zijn in West-Europa uitgegroeid tot een flink netwerk van fietsroutes. Waar routes niet aansluiten zijn vaak fietsvriendelijke(re) verbindingen aangelegd. Die zijn altijd breed genoeg en geschikt voor tweerichtingsverkeer. Wel kun je dan met ander verkeer te maken krijgen. Sommige routes zijn erg geschikt voor dagtochten of zelfs hele fietsvakanties. Sterker nog, de echte fanatiekeling kan letterlijk door heel West-Europa reizen over deze fietsroutes. Een fietsvakantie van camping naar camping kan prima via Voies Vertes.
Waarom zijn de routes van de Voies Vertes bijzonder?
Maar een Voie Verte is meer dan een goed, vlak en veilig fietspad alleen. Bij Voies Vertes gaat het óók om de omgeving en het landschap. Je fiets door of langs prachtige natuurgebieden. Nog bijzonderder is dat je op veel Voies Vertes de vergane glorie van de bouwwerken uit de tweede industriële revolutie tegenkomt. Dat is grofweg de periode van 1870 tot 1910.
Je zult het echt niet elke dag zien, maar soms kom je echt dit soort mooie treinwrakken tegen
Tijdens de tweede industriële revolutie vond de grote overgang plaats van stoom naar elektrisch en van ijzer naar staal. Het wordt ook wel de technische revolutie genoemd omdat toen ook baanbrekende uitvindingen werden gedaan zoals de gloeilamp, radio, verbrandingsmotor en nog veel meer. Dit was ook de tijd dat de massaproductie als het heilige goed werd gezien.
Aan die revolutie danken we de enorme – vaak van baksteen en stijl gemaakte – fabrieksgebouwen en andere constructies. Na WOII waren die technieken steeds meer achterhaald. Daarom zijn de afgelopen 70 jaar veel van die fabrieken verlaten. Omdat sloop duur is lieten ze de gebouwen gewoon in eerste instantie gewoon staan. De natuur kreeg weer de overhand.
Soms kom je ook oude hangbruggen tegen met de originele (opgeknapte) mechanismen om hem te bedienen.
Ook de oude spoorlijnen en kanalen die tijdens de tweede industriële revolutie werden gebruikt voor de aan- en afvoer van grondstoffen en producten raakten in verval. Op veel plekken zijn fabrieken inmiddels alsnog gesloopt en de spoorrails weggehaald. Maar dankzij de Voies Vertes zijn op sommige de spoorrails vervangen door asfalt, worden de oude fabrieksgebouwen weer zichtbaar gemaakt en kun je op je fiets even terug in de tijd. Het is een bijzondere ervaring om langs oude fabrieken te fietsen die ooit voor enorme bedrijvigheid zorgden, maar waar je nu het rijk alleen hebt.
Een echt oud treinstationnetje langs de Voie Verte bij Royas in Frankrijk. Je kunt er nu schuilen voor de regen of gewoon even uitrusten.
Iedereen, en zeker ook de jongere fietser, vindt het erg leuk om over deze oude trajecten te fietsen. De originele treintunnels en oude bruggen maken elke fietstocht tot een leuk avontuur. De industriële gebieden maken, met name in België en Duitsland, vaak een belangrijk onderdeel uit van de routes.
Fiets zelf over oude sporen
Tijdens een fietstocht over een Voie Verte kom je niet alleen die mooie oude industriële gebouwen tegen. Sta ook niet gek te kijken als je onderweg andere prachtige bouwsel, groot en klein, tegenkomt uit die tijd. Grote gietijzeren waterleidingen, kranen, en pompen zijn geen uitzondering voor de gemiddelde Voie verte. Soms kom je zelfs dingen tegen waarvan je geen idee hebt waarvoor ze werden gebruikt. Sommige bouwwerken stammen zelfs nog uit de tijd dat er stoomtreinen reden over deze trajecten!
Een Voie Verte is ook altijd met oog voor de natuur en het milieu aangelegd. Sta dus niet gek te kijken als de fietsbrug letterlijk met groen bedekt is.
Met een beetje geluk zie je ook antieke spoorwegovergangen, vervallen stationsgebouwtjes, gietijzeren spoorbruggen (met uitzicht!) of prachtige oude treintunnels. Daar zitten tunnels tussen die honderden meters lang zijn! In het midden van Frankrijk, vlak langs de Route du Soleil, kun je op de Voie Verte tussen Chalen en Mâcon zelfs door een fietstunnel van 1.600 meter fietsen! Daar is het zelfs midden in de zomer frisjes.
Soms kom je langs een Voie Verte gebouwen tegen waarvan je alleen maar kunt raden waar ze ooit voor dienden.
De meeste West-Europese landen hebben hun eigen Voies Vertes. Maar elk land heeft natuurlijk zo zijn meest bijzondere routes. Welke routes in welk land je echt gefietst móet hebben, dat vertel ik je graag in een paar blogs die komende winter online komen. Hieronder eerst de mooiste routes uit de bakermat van de Voies Vertes, Frankrijk.
Frankrijk – De Voies Vertes
In Frankrijk groeit het fietsnetwerk met Voies Vertes hard. De verschillende officiële Voies Vertes worden vaak verbonden met Véloroutes. Die zijn ook speciaal aangelegd voor fietsers, maar dan kom je wel over wegen waar ook auto’s rijden of waar wat meer klimwerk in zit. Deze routes staan apart aangegeven en zijn ideaal voor een fietsvakantie in Frankrijk.
Een Voie Verte is niet alleen voor fietsers. Ook ander ongemotoriseerd verkeer, zoals voetgangers en paardrijders, zijn welkom.
De Voies Vertes zelf zijn erg goed onderhouden en zie je door heel Frankrijk heen. Vooral in het zuiden zijn er erg mooie trajecten die het fietsen door een heuvellandschap een heel stuk makkelijker maken. Gidsen met alle Voies Vertes en Véloroutes kun je vaak gewoon bij de supermarkt vinden. Bij de lokale VVV’s hebben ze, naast betaalde gidsen met álle routes, meestal ook wel gratis folders en kaarten liggen met de routes van die regio. Om je alvast een idee te geven wat een Voie Verte inhoudt deel ik hieronder een hele bijzondere Voie Verte met je.
De allereerste Voie Verte, met de langste fietstunnel van Europa
In het midden van Frankrijk, langs de Route du Soleil, vind je de Voie Verte van Chalon-sur-Saône naar Mâcon. Dit was niet alleen de allereerste Voie Verte, je vindt hier ook de langste fietstunnel van Europa, de Bois-Clair. Deze oude treinroute is maar liefst 1600 meter lang en werd geopend in 1865. Tot 1968 reden er nog treinen door deze tunnel. Daarna werd hij gesloten, totdat ze rond 2000 besloten er een fietstunnel van te maken. Deze enorm lange tunnel alleen al maakt deze Voie Verte zeker de moeite waard. De complete route van Chalon-sur-Saône naar Mâcon is in totaal dik 70 kilometer. Maar je kunt hem natuurlijk ook in etappes fietsen.
Erg druk is het op een Voie Verte meestal niet. Je kunt dus echt van de rust genieten.
De fietstunnel vind je in de etappe van Cluny naar Mâcon. Die is 24 kilometer lang en is wel wat zwaar voor ongeoefende fietsers. De tunnel ligt net ten zuiden Cluny, in een bocht van de doorgaande weg, de D17. Gelukkig hoef je deze hoofdweg zelf niet met de fiets te rijden, maar kun je vanaf Cluny de Voie Verte al volgen. De tunnel ligt wel op vrij grote hoogte en er wacht je vlak voor de tunnel nog een pittig klimmetje. Gelukkig is die klim niet erg lang en kun je ook rustig omhoog wandelen. Zie je ook dat niet zitten? Dan is er een speciale omleiding, van net geen 10 kilometer, waarmee je het klimmen kunt vermijden. Maar … dan mis je wel de langste fietstunnel van Europa!
1600 meter, 11 graden, mét vleermuizen
Heb je de klim bedwongen? Dan sta je recht voor de ingang van de tunnel. Het grootste deel van het jaar staan de twee grote deuren wagenwijd open. Maar in de wintermaanden, van 15 oktober tot en met 31 maart, is de tunnel dicht om de beschermde vleermuizenpopulatie die in de tunnel leeft rustig te laten overwinteren. En ja, je hebt kans dat je tijdens je tunneltocht vleermuizen ziet. Maar overdags houden die zich meestal rustig.
De 11e eeuwse Saint-Laurent brug in Mâcon.
Voordat je de tunnel in fietst, kun je beter even een trui of jasje aan te trekken. Ook al is het buiten de tunnel 30 graden of warmer, binnen is het altijd slechts 11 graden! En na een inspannende beklimming is dat wel erg fris. De tunnel is mooi verlicht, goed genoeg om alles te kunnen zien, maar niet zo overdadig dat de charme van de tunnel verloren gaat. Je ziet in de verte al bijna meteen de uitgang. Die is wel verraderlijk ver weg. De gemiddelde fietser is zo’n 6-8 minuten bezig om de hele tunnel door te fietsen.
Na de tunnel wacht je een lange afdaling naar Mâcon. Daar kun je heerlijk een terrasje pakken en de stad bekijken voordat je weer terug naar je camping gaat. In Mâcon is namelijk nog veel te zien en te beleven. Dit typisch Franse stadje heeft enkele bijzondere oude gebouwen, zoals de Maison du bois, een prachtig versierd houten vakwerkhuis uit de renaissance. Ook de 11e eeuwse Saint-Laurent brug moet je even gezien hebben.
Campings met MTB en e-bike verhuur in de buurt van Mâcon
Nog meer leuke Voies Vertes!
De komende maanden plaats ik nog meer blogs over mijn favoriete Voies Vertes in verschillende landen. Heb jij wel eens over een Voie Verte gefietst en kun je bepaalde routes aanraden? Laat het hieronder weten! Nu al meer lezen over fietsen tijdens je vakantie? We schreven eerder al over hoe je vogels kunt bekijken vanaf de fiets in de Camargue en hoe leuk het is om de fiets te pakken naar het bijzondere Le Mont-Saint-Michel. Collega Lucia kon de fiets tijdens haar campingvakantie in Stockholm ook niet laten staan.
Laatste reacties